بازسازی دندان ها با ایمپلنت در نواحی قدامی (زیبایی) یک کار چالش برانگیز است. این ناحیه حساس ۸ تا ۱۰ دندان قدامی را شامل می شود. فاکتور های بسیار زیادی بر روی نتیجه ی بازسازی تاثیر می گذارد اما ۲ فاکتور اساسی کمبود های بافت سخت و نرم (استخوان و لثه) در نواحی ایمپلنت است. در ادام به مبحث ایمپلنت در نواحی زیبایی نیز می پردازیم:
طرح ریزی برای این نقایص به وسیله ی گرفتن رادیوگرافی های سه بعدی به نام cbct مشخص می شود این تکنیک های رادیوگرافی باعث بالا رفتن قابلیت پیش بینی درمان ها و موفقیت بیشتر در طی سالهای گذشته شده است.
در طی سال های گذشته انتظارات از درمان تغییر کرده است و زیبایی نقش بسیار مهمی را در تعریف موفقیت درمان بازی می کند (یعنی بدون حصول زیبائی درمان موفق محسوب نمی شود).
روش های جراحی متعددی در ارتباط با زمان بندی قراردهی ایمپلنت و مدیریت پیوند استخوان و لثه تعریف شده است. امروزه انتظارات ما تنها به جوش خوردن ایمپلنت به فک خلاصه نمی شود و باید تمام پارامتر های زیبایی بدست آید و در عین حال زمان درمان هم باید تا حد امکان کوتاه باشد.
زمان قرار دهی ایمپلنت
چهار زمان برای قراردهی وجود دارد:
- تیپ ۱: فوری (بلافاصله پس از کشیدن دندان)
- تیپ۲: زودهنگام (پس از ترمیم لثه)
- تیپ۳: زودهنگام (پس از ترمیم نسبی استخوان)
- تیپ ۴: تاخیری (پس از ترمیم کامل استخوان)
قرار دهی ایمپلنت فوری در نواحی زیبایی نتایج نسبتا خوبی را دربردارد. نگرانی اصلی در این مورد، احتمال تحلیل لثه (در میدفاسیال) در مقایسه با قرار دهی زود هنگام می باشد. کاشت سریع ایمپلنت در حفره (تازه دندان کشیده شده) و قراردهی روکش بلافاصله برروی آن نیز تا به امروز نتایج خوبی داشته است.
پروسه های پیوند و بازسازی در قرار دهی ایمپلنت فوری نقش بسیار مهمی بازی می کند و ثبات بافت نرم (لثه) قویا به ساپورت استخوان و خونرسانی ناحیه بستگی دارد. ضخامت لثه نقش بسیار مهمی در ثبات لثه در اطراف روکش ایمپلنت دارد و هرچه این لثه ضخیم تر باشد احتمال تحلیل لثه کمتر است. حداقل ضخامت مورد نیاز لثه ۲ میلی متر است. با این وجود باید ذکر کرد که قرار دادن ایمپلنت بلافاصله بعد از کشیدن دندان بسیار تکنیک حساسی دارد و نیاز به تجربه و مهارت بالای متخصص ایمپلنت دارد.
رشد فک با توجه به سن بیمار
ارتباط میان زمان کشیدن دندان و قرار دادن ایمپلنت وابسته به سن بیمار هم می باشد. در جوانانی که دندان ها بصورت مادرزادی وجود ندارد یا در اثر ضربه از دست رفته اند، قرار دهی ایمپلنت تا تکمیل رشد بیمار به تعویق بیافتند. چون این ایمپلنت مثل دندان های دیگر رشد نمی کند و به مرور زمان روکش آن کوتاه تر می شود. در عین حال بعضی اوقات قراردهی ایمپلنت در نوجوانان می تواند باعث تغییر رشد فک آن ها شود. پس تا هر زمانی که امکان دارد باید از ایمپلنت در نوجوانان پرهیز کرد.
تکمیل رشد چطور مشخص می شود؟
- عکس های سفالومتری به فاصله ۶ ماه گرفته می شود.
- در طول یک سال هیچگونه تفاوت رشدی دیده نشود.
- تغییر در موقعیت دندان های آسیاب (مولار) دیده نشود.
رویش غیر فعال تغییر یافته (altered passive eruption)
عوارض آن:
- نقایص زیبایی
- تجمع جرم و پلاک
- التهاب لثه
وقتی یک بیمار با رویش غیر فعال تغییر یافته نیاز به انجام ایمپلنت در ناحیه زیبایی دارد، باید یک برنامه برای جراحی پلاستیک لثه های بیمار هم در نظر گرفت که می تواند همزمان با قرار دادن ایمپلنت انجام شود.
موقعیت سه بعدی صحیح ایمپلنت در نواحی قدامی
در نواحی قدامی بیشتر از هر جای دیگر موقعیت دقیق و صحیح ایمپلنت مهم است در غیر این صورت آسیب های غیر قابل برگشتی به بیمار وارد می شود. در قراردهی سریع ایمپلنت هر چه روکش دندان به استخوان بیرون (باکال) نزدیک تر باشد بهتر است، چون میزان کافی از استخوان در پالاتال برای گرفتن ثبات اولیه وجود دارد.
در نهایت ایمپلنت باید ۵/۱ تا۲ میلی متر نسبت به لبه لثه این دندان های قدامی داخل تر (پالا تالی تر) قرار بگیرد. اگر فاصله میان ایمپلنت و استخوان بیرون کمتر از ۴ میلی متر باشد هم به پیوند داخل و هم خارج استخوان نیازاست تا نتایج زیبایی دردرازمدت بدست آید. موقعیت ایمپلنت نسبت به دندان های مجاور مشخص کننده و شکل دهنده لثه میان آن ها می باشد و باید حداقل ۱٫۵ از دندان مجاور فاصله داشته باشد. میان دو ایمپلنت هم باید حداقل ۳ میلی متر فاصله وجود داشته باشد.
در مواقعی که فضای کم وجود داشته باشد بهترین متخصص ایمپلنت باید توجه داشته باشد که می تواند از ایمپلنت های دارای platform switching که جدید هستند استفاده کند که باعث می شود بافت های زنده بیشتری بین دندان و ایمپلنت قرار بگیرد. مثال این مورد دندان ها لترال بالا هستند.
چنانچه میان نقطه تماس روکش با استخوان فک ۵ میلی متر و کمتر فاصله باشد لثه در آن ناحیه به خوبی شکل می گیرد. ایمپلنت باید حدود ۴-۳ میلی متر عمیق تر نسبت به لبه لثه روکش ایمپلنت در آینده قرار بگیرد.
موقعیت ایده آل سه بعدی ایمپلنت در ناحیه پرمولرها (آسیاب کوچک): بهتر است ایمپلنت در این ناحیه با کمی تمایل باکال به سمت بیرون قرار بگیرد تا ظاهری زیباتر فراهم کند.
آیا در نواحی قدامی وقتی چند دندان از دست رفته به همان تعداد ایمپلنت لازم داریم؟
خیر. فاصله بین دو دندان می تواند ۵/۱ میلی متر باشد ولی فاصله بین دو ایمپلنت باید حداقل ۳ mm باشد و همیشه این فضا در دسترس نیست. مثلا وقتی ۴ دندان قدامی از دست رفته باشد فقط در صورتی که ۳۳ میلی متر فضا داشته باشیم می توانیم ۴ ایمپلنت قرار دهیم. در غیر این صورت دو ایمپلنت کافی است، که بر روی آن ها ۴ روکش قرار می گیرید.
ایمپلنت در نواحی عفونی: در صورتی که ناحیه به دقت تمیز شود (کورت کشیده و با سرم شستشو شود) شود میزان بقاء تفاوتی با ایمپلنت در نواحی غیر عفونی ندارد.
تاثیر فرم روکش و اباتمنت برروی بافت های لثه ایمپلنت چیست؟
اباتمنت پهن باعث پس زدن و عدم ایجاد ضخامت کافی لثه می شود. در صورتی که فرم روکش و اباتمنت برجسته divegent باشد باعث تاثیر منفی از طریق فشار منفی ایسکمی (نرسیدن خون) و تمایل به تحلیل لثه می شود ولی فرم روکش و اباتمنت مقعر (concave) باعث بهبود ثبات بافت نرم و بنابر این کم شدن شانس تحلیل لثه می شود.
اباتمنت و روکش به چند قسمت تقسیم می شوند؟
- ناحیه critical
- ناحیه sub critical
ناحیه critical به ناحیه ای گفته می شود که دقیقا در زیر مارژین لثه قرار دارد و ناحیه sub critical به ناحیه ای از اباتمنت گفته می شود که توسط روکش پوشش داده نمی شود و در مجموع این دو از پلتفرم ایمپلنت تا لبه لثه running room گفته می شود.
در کانتو دندان طبیعی چند ناحیه داریم؟
- emergence progile
- cervical contour
emergence progile مستقیم است و در ارتباط بافتی از دندان است که از لثه بیرون می آید. در عوض کانتور سرویکال محدب است و در انتهای سالکوس لثه قرار دارد و در ارتباط با ناحیه است که مینا وسمان به هم میرسند و با زاویه میانگین ۱۵ درجه نسبت به محور طولی دندان قرار می گیرد. این زاویه در مورد ایمپلنت بسیار مهم است و هرچه ایمپلنت داخلی تر (پالاتالی تر ) قرار داده شود باعث بیشتر شدن زاویه سرویکال کانتور می شود.
نتیجه گیری:
- کانتور روکش باید از کانتور فیزیولوژیک دندان تبعیت کند والبته این مهم وابسته به محل قرار دهی ایمپلنت می باشد.
- محور طول ایمپلنت باید در زیر لبه برنده دندان در آینده باشد تا ۲- ۵/۱ میلی متر استخوان بتواند در بیرون ایمپلنت (باکال) حفظ شود.
- کانتور sub critical باید بصورت مقعر باشد که اجازه رشد بافت نرم را بدهد و ضخیم شود تا نسبت به تحلیل مقاوم شود.
ایمپلنت در ناحیه زیبایی یک چالش به معنای واقعی است زیرا نه تنها باید از لحاظ سلامت و جوش خوردن ایمپلنت به استخوان موفق باشد بلکه باید تمام نیازهای زیبایی بیمار را نیز تامین کند. در عین حال که تمام بیماران تمایل به کوتاه شدن زمان درمان دارند. در کل قراردهی ایمپلنت فوری نیاز به تجربه و مهارت بالا دارد و به بیمار کمتر آسیب می زند چون تعداد جراحی های بیمار را کاهش می دهد.
در مقاله بالا به مبحث ایمپلنت در نواحی زیبایی نیز اشاره شد در ادامه در جهت کسب آگاهی بیشتر در مورد زمان مناسب قرار دادن ایمپلنت در ناحیه زیبایی به مقاله جامعی که درمورد آن نوشته شده است، مراجعه کنید.