در زمان شروع ایمپلنت تعداد ایمپلنت ها در فک بالا ۶ عدد و در فک پایین ۵ عدد بود که بصورت موازی در قسمت قدام فک قرار داده می شد و یک پروتز چند واحدی برروی آنها قرار می گرفت. حتی گزارش هایی مبنی بر پروتزهای ثابت برروی دو یا سه عدد ایمپلنت هم وجود داشت. مسئله مهم در تعداد ایمپلنت بیومکانیک و طریقه قرار گیری (distribution) آنها در فک است. در ادامه به مبحث تعداد ایمپلنت و ملاحظات آن نیز می پردازیم:
در اوایل اعتقاد بر این بود که ایمپلنت های دندانی باید در موارد پروتزهای تمام فک (full arch) باید بصورت موازی باشند. در فک بالا در مواردی که حجم استخوان برای قرار دادن مناسب ایمپلنت ها کافی نباشد. تکنیک های پیوند استخوان انجام می گیرد تا بتوان تعداد بیشتری ایمپلنت در موقعیت های بهتری قرار دارد.
پروسه سینوس لیفت و ملاحظات آن
اگرچه پروسه های سینوس لیفت (بالا بردن کف حفره سینوس) یک روش قابل پیش بینی برای بهبود حجم استخوان در دراز مدت می باشد ولی ملاحظاتی نیز دارد که باید در نظر گرفته شود:
- طولانی شدن زمان درمان
- هزینه بالاتر
- درد و ناراحتی بیشتر
به همین منظور در بعضی موارد از روشهای دیگر هم بجای پیوند استخوان شاید بتوان بهره برد:
- ایمپلنت زاویه دار (inclined): این امر باعث می شود که کانتی لور و همچنین نیاز برای پیوند استخوان کاهش می یابد بدین طریق احتمال نیاز به پیوند سینوس لیفت نیز کاهش می یابد.
- ایمپلنت کوتاه (short).
پارامترهای تاثیر گذار روی تعداد ایمپلنت
پارامترهای زیادی برروی تعداد ایمپلنت مورد نیاز تاثیر دارند:
- فرم فک
- جثه بیمار
- شرایط آناتومیک
که باید بر اساس توقعات بیمار و وضعیت اقتصادی بیمار متعادل شود.
موقعیت قدامی خلفی ایمپلنت ها (anterio-posterior distribution ) بسیار مهم است و تاثیر بسیار مهم برروی ماندگاری ایمپلنت و مشکلات تکنیکی آنها دارد.
ایمپلنت دیجیتالی
استفاده از طرح درمانهای دیجیتالی کمک بسیار زیادی در قرار دادن ایمپلنت در بهترین زاویه ممکن را میکند. بعلاوه قالبگیری دیجیتالی و استفاده از دستگاههای کامپیوتری تراش کد کم (cad – cam) به سرعت در حال پیشرفت هستند و دقت کار و پیش آگهی درمان را بسیار بالا می برند. بصورت کلی بیشترین تعداد ایمپلنت مورد استفاده برای فک بالا و برای فک پایین ۵ عدد می باشد.
ایمپلنت فوری که در هر دو فک بالا و پایین قرار می گیرند دارای میزان موفقیت بالایی در حد ایمپلنت هایی است که بصورت استاندارد (غیر فوری) قرار داده می شوند. بیشترین پروتزهای که برای ایمپلنت های فوری استفاده می شود پروتز موقت به صورت پیچ شونده می باشد.
درهر دو فک بالا و پایین استفاده از ایمپلنت های زاویه دار تاثیر منفی برروی بقا درازمدت ایمپلنت ها و پروتز آنها ندارد. استفاده از ۴ ایمپلنت هم در فک بالا و هم فک پایین دارای پیش آگهی مناسب و قابل اتکاء می باشد.
فاکتورهای موثر در تعداد ایمپلنت و نوع پروتز
- فاکتورهای زیبایی مثل ساپورت لب و خط لبخند
- دندانهای مقابل
- فضای موجود بین دو فک
- آناتومی استخوان باقیمانده
- حجم استخوان باقیمانده
- بهداشت بیمار
- توقعات و همکاری بیمار
قانون کلی در ارتباط با تعداد ایمپلنت
یک قانون کلی در مورد تعداد ایمپلنت وجود دارد:
تا حد ممکن پروتزهای ایمپلنت باید از هم جدا باشند. یعنی در هر فک بهتر است یک بریج ۶ واحدی در قسمت جلو متکی بر سه یا دو ایمپلنت و در طرفین بریج ۳ واحدی متکی بر دو واحد ایمپلنت قرار داده شود. تعداد بیشتر ایمپلنت الزاما روش صحیحی نمی باشد و حتی امکان دارد در آینده مشکلاتی ایجاد کند.
یک نکته مهم و نتیجه گیری
در مقاله بالا به مبحث تعداد ایمپلنت و ملاحظات آن پرداختیم، مجاز به وصل کردن پروتز ایمپلنت به دندانها نیستیم. یک طرح درمان کلی برای تمام بیماران (one-fits-ou) کاربرد ندارد و ریسک و فواید هر کدام از آنها باید به دقت بررسی شود و در نهایت بهترین طرح درمان با مشورت با بیمار و به کمک بهترین متخصص ایمپلنت انتخاب شود.