ایمپلنت درمان قابل قبول و پیش بینی برای جایگزینی دندان های از دست رفته می باشد. مگر در موارد خاص، راه درمانی مناسب تری برای جایگزینی دندان وجود ندارد که آن موارد خاص هم مربوط به محدودیت های پزشکی بیمار می باشد. میزان موفقیت برای ایمپلنت های دندانی بالاست اما با این حال شکست هایی که خارج کردن فوری آن ها را میطلبد اتفاق می افتد. عواقب احتمالی خارج ساختن، متخصص ایمپلنت را برای تکمیل زیبایی و عملکرد قابل قوبل در آینده به چالش می اندازد. برای بیمار هم هزینه و پروسه های جراحی اضافه را در بر دارد که هیچ کدام خوش آیند نیست.
فاکتور های پیش گویی کننده موفقیت و یا شکست ایمپلنت
- فاکتور های در ارتباط با بیمار (سلامتی پزشکی بیمار، سیگار کشیدن، کمیت و کیفیت استخوان و بهداشت دهان).
- خصوصیات (ابعاد، پوشش سطحی و بارگذاری فوری ایمپلنت داشته است یا خیر).
- محل کاشت.
- تجربه متخصص در حوزه کاشت دندان.
شناسایی ایمپلنت در حال شکست
شکست ایمپلنت نتیجه پروسه مولتی فاکتوریال (چند عاملی) می باشد. انواع شکست های شامل موارد زیر می شود:
- زود هنگام early (گرم شدن بیش از حد استخوان، آلودگی و آسیب حین جراحی، کیفیت و کمیت پایین استخوان و …).
- دیر هنگام late (پری ایمپلنت، ترومای فک رو به رو و وارد شدن نیروی بیش از حد).
به صورت متداول و اشتباه ایمپلنتی را شکست خورده محسوب می کنند که علائم کلینیکی شامل درد و تورم و خارش داشته باشد. در حالی که تحلیل استخوان اطراف مکان کاشت که می تواند کاملا بدون درد باشد، پارامتر بسیار مهمی است که در آینده می تواند کل موجودیت ایمپلنت را به خطر بیاندازد. این مطلب اهمیت مقالات دوره ای با متخصص ایمپلنت را خاطر نشان می سازد.
تحلیل استخوان در حدود ۱ میلی متر mm اطراف جای کاشت در سال اول طبیعی محسوب می شود. با این حال موفقیت دراز مدت ایمپلنت را تنها بر اساس تحلیل استخوان سال اول نمی توان در نظر گرفت و باید در سال های بعد هم مورد معاینه قرار بگیرد چون بعضی مواقع در سال اول تحلیلی وجود ندارد و در سال بعد سرعت تحلیل استخوان بالا می رود و در مواقعی سال اول تحلیل وجود دارد و در سال های بعد هیچ گونه تحلیلی دیده نمی شود پس مونیتور رفتار ایمپلنت هر ساله الزامیست.
معیار های موفقیت باید به معاینات کلینیکی برای ارزیابی نتایج درمانی در سیستم های مختلف ایمپلنت کمک کند. چنان چه در سال اول بیش از ۱ میلی متر تحلیل استخوان داشته باشیم و یا در سال های بعد بیش از ۰٫۲ mm در سال، آن کاشت شکست خورده محسوب می شود.
جایگزینی ایمپلنت
یکی از روش هایی که برای جایگزینی دوباره در همان لحظه به کار می رود، خارج کردن ایمپلنت قبلی می باشد و میزان موفقیت این عمل به نسبت بالا می باشد ( حدود ۷۰%). این میزان موفقیت به دلیل انتظار جوش خوردن ایمپلنت در استخوانی که قبلا در آن ایمپلنت مشکل دار وجود داشته است و باعث ملتهب شدن آن نیز شده است، می باشد. زمانی مسئله ی جراحی مجدد و هزینه ی آن برای بیمار مطرح گردد، بهترین متخصص ایمپلنت بهترین گزینه برای انجام این کار می باشد و باید به سمت درمان های بسیار قابل پیش بینی برود و احتمالات درمان را برای بیمار و میزان عدم موفقیت مجدد آن را بیان کند.
در صورتی که تصمیم بر جایگزینی فوری بود، باید ناحیه استخوان را به دقت کورت کشید و بافت های گرانولاسیون ملتهب را خارج کرد و از یک ایمپلنت با سطح قوی تر و قطر بزرگ تر استفاده کرد. به صورت کلی ایمپلنت دوم در ناحیه شکست خورده به احتمال زیاد یک درمان موفق خواهد بود ولی به هر حال احتمال موفقیت آن اندکی پایین تر از تلاش اول می باشد. راه دیگر به تعویق انداختن کاشت دوم، حدود ۴ تا ۶ ماه بعدی می باشد که درمان مطمئن تری محسوب می شود.
راه های درمانی دیگر به غیر از ایمپلنت
- پذیرفتنی نبودن دندان ( انصراف از جایگزین کردن دندان): وقتی برای بازسازی دندان ها برنامه ریزی می کنیم و یا در مواقعی که ایمپلنت شکست می خورد، همیشه این سوال مطرح می شود که چه تعداد دندان برای یک جویدن نرمال کافی است. گاهی ناحیه خالی می تواند بدون جایگزینی رها شود. جواب این سوال در تعداد دندان های موجود بیمار است. بر اساس تجربه دیده شده است که ۲۰ دندان می تواند زیبایی و عملکرد مناسبی به دهان بیمار بدهد. در این صورت نیاز به جایگزینی از دست رفته نمی باشد مگر مشکل زیبایی وجود داشته باشد.
- بریج های ثابت ( پل و روکش ) ( Fixed prosthesis ): استفاده از پروتز های ثابت که متکی به دندان های مجاور می باشند راه درمانی دیگری است. وقوع مشکلات تکنیکی در پروتز های ایمپلنت بسیار بیشتر از پروتز های دندان می باشد. در مورد پروتز های ثابت ماندگاری روکش ها بستگی به کیفیت ساخت پروتز، وضعیت لثه، استخوان دندان و وضعیت عصب دندان دارد.
- پروتز متحرک ( Removable prosthesis): همچنان پروتز متحرک برای جایگزینی دندان ها در بسیاری بیماران مورد استفاده قرار می گیرد و در مواردی هم سودمند می باشند. اما بهداشت این پروتز ها مشکل است و بیماران معمولا همکاری نمی کنند. از لحاظ زیبایی و عملکرد هم خیلی مناسب نیستند، ریسک پوسیدگی دندان های مجاور را هم افزایش می دهند. و احتمال بیماری های لثه را نیز بالا می برند.
به هین خاطر برای استفاده از پروتز متحرک در نواحی شکست خورده ایمپلنت باید کلیه جوانب را در نظر گرفت. بسیاری از دندانپزشکان در دنیا پروتز متحرک را یک روش قدیمی و غیر کاربردی می دانند. با این حال نمی توان منکر شد که این روش باعث بالا رفتن امید به زندگی بسیار از بیماران شده است که از روش های دیگر به علل مختلف نمی توانند استفاد کنند.
برای حذف بعضی از اشکالات پروتز های متحرک می توان در زیر آن از ایمپلنت استفاده کرد:
پروتز های متکی بر دندان و ایمپلنت
استفاده از ایمپلنت در ترکیب با پروتز متحرک باعث:
- بالا رفتن ساپورت پروتز متحرک ( عدم لقی ).
- بالا رفتن گیر و ثبات پروتز.
- حفظ استخوان در زیر پروتز متحرک ( که معمولا در زیر پروتز متحرک تحلیل می رود ).
- کاهش فشار به دندان ها توسط پروتز متحرک ( و انتقال آن ها به ایمپلنت ها ).
- عدم نیاز به گیره های فلزی نا زیبای پروتز متحرک.
به صورت کلی پروتز های متحرک همچنان در موارد بسیار مورد نیاز هستند:
- شرایط اقتصادی بیمار مناسب نباشد.
- شرایط پزشکی بیمار اجازه جراحی ندهد.
- وضعیت استخوان و لثه بسیار نا مناسب باشد.
در مواردی که بیمار در انتهای فک، دندان ندارد می توان از یک ایمپلنت در انتها استفاده کرد که کمک بسیاری به گیر و ثبات پروتز متحرک می کند و باعث ارتقا کیفیت، کارکرد و رضایت بیمار از پروتز متحرک می شود.
نتیجه گیری:
ایمپلنت به صورت یک درمان شایع پذیرفته شده است و احتمالا محبوبیت آن ها در سال های بعد هم بسیار افزایش خواهد یافت. این بدین معنی است که شکست ها هم بیشتر خواهد شد و متخصص ایمپلنت با موارد بیشتری از شکست مواجه خواهد شد که به ۲ علت خواهد بود:
- افزایش تعداد ایمپلنت.
- افزایش تعداد پزشکان غیر متخصص علاقمند به انجام این کار.
وقتی یک ایمپلنت شکست می خورد، نیاز به یک طرح درمان جامع برای رویارویی با آن است. به بیمار باید در مورد تمام روش های درمانی ممکن اطلاع داده شود و به همراه وی کاربردی ترین درمان انتخاب شود.